Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση υποστήριξε κατά το σχολικό έτος 2019-2020 το πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω», στο πλαίσιο του οποίου πλήθος μαθητών είχε τη δυνατότητα να καλλιεργήσει τις αξίες του εθελοντισμού, της αλληλεγγύης και της ανιδιοτελούς προσφοράς, μέσω καινοτόμων βιωματικών δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από τον ΔΕΣΜΟ και το Ίδρυμα Λαμπράκη που είχε αναλάβει τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, τον συντονισμό και τη διαχείριση του έργου.
Ο πέμπτος και τελευταίος κύκλος υλοποίησης του προγράμματος εφαρμόστηκε σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και όλους τους τύπους σχολείων ανά την Ελλάδα και περιελάμβανε τον σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων βιωματικής μάθησης από εκπαιδευτικούς και μαθητές. Το πρόγραμμα παρείχε δωρεάν στους καθηγητές, τους μαθητές και στις οικογένειες των μαθητών υποστηρικτικό παιδαγωγικό υλικό μέσω της ιστοσελίδας του προγράμματος και συνεχή διά ζώσης και εξ αποστάσεως υποστήριξη μέσω επιμορφωτικών σεμιναρίων.
Η μοναδικότητα και καινοτομία του προγράμματος έγκειται στην εμπειρική του προσέγγιση και την εφαρμογή της βιωματικής μάθησης ως μέθοδο διδασκαλίας. Ο συνδυασμός της θεωρητικής διδασκαλίας και των βιωματικών εμπειριών συμβάλλει καθοριστικά στην υιοθέτηση της κοινωνικής προσφοράς και του εθελοντισμού ως στάση ζωής, καθώς οι μαθητές έχουν τη χαρά και την εμπειρία της ικανότητας να επηρεάζουν θετικά το περιβάλλον τους μέσω των δράσεων που οι ίδιοι σχεδιάζουν και υλοποιούν. Παράλληλα, η συνεργατική φύση του προγράμματος προάγει την ανάπτυξη παραγωγικών συνεργειών μέσω της σύμπραξης ποικίλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών και διδάσκει έμπρακτα στους μαθητές την αξία της συνεργασίας. Συνολικά, μέσω του προγράμματος, οι νέοι λαμβάνουν τα κατάλληλα ερεθίσματα και εφόδια ώστε να γίνουν ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες, έχοντας παράλληλα την ευκαιρία για συλλογή νέων εμπειριών και ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων.
Κατά το πρώτο εξάμηνο του σχολικού έτους 2019-2020 η μαθητική και εκπαιδευτική κοινότητα πραγματοποίησε ποικίλες δράσεις εθελοντισμού και κοινωνικής προσφοράς, μεταξύ των οποίων ήταν η προετοιμασία και μαγειρική γευμάτων και η προσφορά τους σε άπορους, η περίθαλψη αδέσποτων ζώων, η επίσκεψη σε Κέντρα Φροντίδας Ηλικιωμένων και η εμψύχωση των φιλοξενουμένων, ο καθαρισμός παραλιών και αλσών, η συνεργασία και διαπολιτισμική αλληλεπίδραση με παιδιά-πρόσφυγες κ.ά. Από τον Μάρτιο του 2020 οι συμμετέχουσες σχολικές μονάδες προσαρμόστηκαν γρήγορα στα νέα δεδομένα που ανέκυψαν λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας του κορωνοϊού και κατόπιν των απαιτούμενων προσαρμογών συνέχισαν την υλοποίηση του προγράμματος εξ αποστάσεως. Έτσι, κατά τη διάρκεια του lockdown, οι μαθητές αναζήτησαν εναλλακτικούς τρόπους κοινωνικής προσφοράς και ανέπτυξαν δράσεις αλληλεγγύης, όπως η υποστήριξη ατόμων τρίτης ηλικίας μέσω παιχνιδιών νοητικής αναψυχής και ενδυνάμωσης με τη χρήση υπολογιστή ή έξυπνων κινητών συσκευών, η φροντίδα αδέσποτων ζώων στο κοντινό περιβάλλον του σπιτιού τους, η δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού και η παραγωγή βίντεο ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη σημασία της προσφοράς κατά την περίοδο της πανδημίας.
Το σχολικό έτος 2019-2020 αποτέλεσε μία χρονιά ορόσημο, καθώς το «Νοιάζομαι και Δρω» τιμήθηκε με το Βραβείο Συλλογικής Δράσης «Νησίδες Ποιότητας» και αναγνωρίσθηκε επίσημα σε θεσμικό επίπεδο. Το καλοκαίρι του 2020 το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων υιοθέτησε τη μεθοδολογία, τα εργαλεία και το εκπαιδευτικό υλικό του προγράμματος, με στόχο την πιλοτική εφαρμογή του στο υποχρεωτικό ωρολόγιο σχολικό πρόγραμμα σπουδών από το σχολικό έτος 2020-2021. Πλέον, το πρόγραμμα υλοποιείται στο πλαίσιο των εργαστηρίων καλλιέργειας δεξιοτήτων, με στόχο την εισαγωγή των αξιών του εθελοντισμού, της προσφοράς και της αλληλεγγύης με όρους βιωματικής και συμμετοχικής μάθησης στο σχολείο.
«Η επιτυχία του ‘Νοιάζομαι και Δρω’ ήταν αποτέλεσμα ομαδικότητας και συνεργασίας. Ευχαριστούμε από καρδιάς όλους τους συντελεστές, ιδίως τους εκπαιδευτικούς, τους εθελοντές και τους υποστηρικτές του Προγράμματος. Σε αυτούς, ξεχωρίζει το Ίδρυμα Λάτση, που με τη διαχρονική και ουσιαστική του στήριξη συνέβαλε καθοριστικά στην καλλιέργεια και την εξοικείωση της νέας γενιάς με τις αξίες του εθελοντισμού και της ενεργού πολιτειότητας και στο να πλησιάσει πιο κοντά στην υιοθέτηση της προσφοράς στα κοινά σαν τρόπο ζωής.»
Λένα Παπαλεξοπούλου
Αντιπρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, ΔΕΣΜΟΣ