Ερευνητικά Προγράμματα και Δράσεις

Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση παραμένει διαχρονικά υποστηρικτής της λειτουργίας και του πολυσχιδούς έργου του Κέντρου Έρευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ) από την ίδρυση του τελευταίου το 2015. Κύριος στόχος του ΚΕΑΕ είναι η ενίσχυση και η χρηματοδότηση της έρευνας στις ανθρωπιστικές επιστήμες μέσα από ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, προκειμένου να αποτελέσει εφαλτήριο για τους νέους επιστήμονες που προετοιμάζουν δικά τους ερευνητικά εγχειρήματα. Επιπλέον, διοργανώνει ημερίδες, συνέδρια και συναντήσεις με στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου επιστημόνων που, με σημείο αναφοράς το ΚΕΑΕ, θα προάγουν την εξωστρέφεια και περαιτέρω διάδοση των αποτελεσμάτων των ερευνών τους τόσο προς την επιστημονική κοινότητα όσο και προς το ευρύ κοινό.

Το 2021, με χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, υλοποιήθηκαν δράσεις σε τρεις άξονες:

1. Ερευνητικό Πρόγραμμα «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ψηφιακό Αρχείο»

Με αφορμή την επέτειο των διακοσίων ετών από το 1821, το ΚΕΑΕ εκπονεί ήδη από το 2016 ένα μεγάλο δίγλωσσο (ελληνικά / αγγλικά) ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ψηφιακό Αρχείο», το οποίο χρηματοδοτείται μεταξύ άλλων και από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση. Στο πλαίσιο του Προγράμματος, δημιουργήθηκε μια διαδικτυακή πλατφόρμα για το 1821, στην οποία το ερευνητικό και ευρύ κοινό μπορεί να αναζητήσει ψηφιοποιημένα τεκμήρια, αρχειακό και οπτικοακουστικό υλικό σχετικά με την Ελληνική Επανάσταση, όπως επιστημονικές μελέτες, έργα τέχνης, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, δημοτικά τραγούδια, κειμήλια κ.ά. Το εν λόγω ψηφιακό εγχείρημα εντάσσεται στο πλέγμα δράσεων της «Πρωτοβουλίας 1821-2021» και σηματοδοτεί μια από τις σημαντικότερες συνεργατικές πρωτοβουλίες στον κλάδο των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών, με τη συμμετοχή έγκριτων φορέων, όπως η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων κ.ά.

H επίσημη παρουσίαση του Ψηφιακού Αρχείου 1821 πραγματοποιήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021 από την επιστημονική επιτροπή του έργου μαζί με τα εγκαίνια της ομώνυμης έκθεσης που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη - Πειραιώς 138 την περίοδο Μαρτίου - Ιουλίου 2021. Η εν λόγω έκθεση ήταν μια εγκατάσταση που ερμήνευσε χωρικά τόσο την ιδέα της αρχειοθέτησης και της ταξινόμησης, όσο και το δυναμικό αφήγημα που προκύπτει από την αποσπασματική προσέγγιση των τεκμηρίων που σχετίζονται με την Επανάσταση και παρουσιάζει τα ερευνητικά αποτελέσματα του Προγράμματος μέσα από ψηφιακά εκθέματα.

Το Ψηφιακό Αρχείο 1821 σε αριθμούς:

• 13.804 καρτέλες τεκμηρίωσης (έγγραφα, τέχνες, μουσική, βιβλία)
• 13.487 τεκμήρια από 31 αρχειακούς και μουσειακούς φορείς ανά την Ελλάδα
• 60.000 ψηφιοποιημένα αρχεία (εικόνες εγγράφων, έργων τέχνης, αντικειμένων και ηχητικό υλικό)
• 44.127 λέξεις κλειδιά (θεματικοί όροι, φυσικά και νομικά πρόσωπα, οικογένειες, τοποθεσίες)  

2. Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΚΕΑΕ

Η νέα εκδοτική πρωτοβουλία του ΚΕΑΕ σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης έχει στόχο, αφενός, τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης στο πεδίο των ανθρωπιστικών επιστημών δημιουργώντας μια ευρύτερη αναγνωστική και ερευνητική κοινότητα και, αφετέρου, τη διερεύνηση του πεδίου των ψηφιακών επιστημονικών εκδόσεων και τις ολοένα αναπτυσσόμενες ερευνητικές του προοπτικές και δυνατότητες. Το 2021 το ψηφιακό περιβάλλον ανάγνωσης, που σχεδιάστηκε με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιώαννη Σ. Λάτση, εμπλουτίστηκε με ποικίλες εκδοτικές σειρές, όπως οι ετήσιοι τόμοι με τα αποτελέσματα των ερευνών που εκπονήθηκαν με χρηματοδότηση του ΚΕΑΕ, τα πρακτικά συνεδρίων και ημερίδων και πρωτότυπες έρευνες του Ψηφιακού Αρχείου 1821.

3. Ετήσιες Έρευνες

Το ΚΕΑΕ απευθύνει ετησίως Δημόσιες Προσκλήσεις σε μεταδιδακτορικούς ερευνητές και ερευνητικές ομάδες για την υποβολή προτάσεων διάρκειας ενός έτους. Οι αιτήσεις αξιολογούνται από διακεκριμένους, ανά κλάδο, επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με βασικά κριτήρια, μεταξύ άλλων, την πρωτοτυπία της ερευνητικής ιδέας, την καινοτομία της προτεινόμενης μεθοδολογίας και τα τελικά παραδοτέα. Το 2021, με χρηματοδότηση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση εκπονήθηκαν 7 έρευνες στις κατηγορίες: The Social World, Diversity, Institutions and Values, The Study of the Human Past και Cultures and Cultural Production.

• 170 αιτήσεις επιστημονικών μελετών για χρηματοδότηση το 2021 υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της 6ης Δημόσιας Πρόσκλησης.

Περιηγηθείτε στο Ψηφιακό Αρχείο 1821 εδώ.